پیشگفتار
آموزش نکات پایه دف، نوشتاری در باب معرفی ساز دف و شرح نکات ابتدایی این ساز است. به همین منظور ابتدا نکاتی در خصوص ساز دف آورده شده و سپس انواع ضربه را معرفی خواهیم‌کرد.
ساز دف
ساز دف عضوی از خانواده سازهای کوبه‌ای با اصالت ایرانی است. این ساز متشکل از حلقه‌ای از جنس چوب است که بر روی آن پوستی کشیده شده‌است. نوازنده دف بوسیله انگشتان خود این ساز را می‌نوازد. شمایل این ساز مشابه با دایره با ابعادی بزرگ‌تر از آن است. 5تا 7 سانتی‌متر عرض ساز دف است و 25 تا 40 سانتی‌متر قطر آن است. تعداد حدودی حلقه‌های فلزی دف 40 عدد با فاصله‌های یکسان است.
آموزش دف
مشابه با سایر سازها ابتدا نیاز است هنرجو با نکات پایه و تئوری آموزش آشنا شود. سپس با چگونگی در دست گرفتن ساز آشنا شده و انواع ضربه‌ها را فراگیرد به تدریج ریتم‌های گوناگون و تکنیک‌ها را آموزش دیده در نهایت اجرای تکی و همنوازی را تا حدی پس از حدود یکسال فرا می‌گیرند. البته آنچه تعیین کننده است تلاش و همت هنرجو و ممارست در تمرین خواهد بود.
در ادامه بنا داریم نکات پایه دف را شرح دهیم.
تم
انگشتان صاف و بهم چسبیده باشد و چرخش مچ و ساعد از بالا به پایین اتفاق افتاد.
ضربه به وسیله هر سه بند چهارانگشت انجام پذیرد. محل زدن ضربه در نزدیک‌ترین نقطه به مرکز دف است. پس از زدن ضربه، دست از پوست جدا می‌شود. جنس صدای حاصله اصطلاحا “گرد و حجیم” است.
بک راست
انگشتان دست باز و کمی شل باشد و چرخش مچ و ساعد از بالا به پائین اتفاق افتد.
ضربه به وسیله هر سه بند چهارانگشت باشد و پس از زدن ضربه، دست از پوست جدا می‌شود جنس صدای حاصله کمی لاغرتر و کم حجم‌تر از تم است.
بک چپ
انگشتان دست چپ، باز و کمی شل باشد. چرخش مچ و ساعد از چپ به راست رخ دهد.
ضربه بوسیله هر سه بند انگشتان 1،2،3 محل زدن ضربه، ناحیه کناره دف(پائین) است. پس از زدن ضربه، دست از پوست جدا می‌شود. جنس صدای حاصله کمی لاغرتر و کم حجم‌تر از تم است.
تم و چپ
هر دو ضربه تم و بک چپ به صورت همزمان با یکدیگر نواخته می‌شوند.
راست و چپ
هر دو ضربه بک راست و بک چپ به صورت همزمان با یکدیگر نواخته می‌شوند.
اشاره
ضربه بوسیله هر سه انگشت 1،2،3(دست چپ) محل زدن ضربه، ناحیه کناره دف(پائین) است.
انگشتان دست چپ خشک و کشیده باشد. بدون چرخش مچ و ساعد ضربه به وسیله بند اول انگشتان 1،2،3(دست چپ)
ضربات هر سه انگشت به صورت متوالی. صدای حاصله برای زینت بخشیدن به ضربه‌های اصلی است.
ریز
انگشتان هر دو دست صاف و کمی باز و شل باشد. ضربه هر دست به تنهایی صدای شفافی ندارد ضربات هر دو دست، تا حد امکان سریع و متوالی.
نحوه گرفتن دف
بطور کلی دف توسط سه انگشت به نرمی در میان دست‌ها قرار می‌گیرد. انگشت شست دست چپ، قسمت شستی دف را گرفته و انگشت اشاره چپ نیز به نرمی روی پوست قرار می‌گیرد. انگشت شست دست راست نیز تقریبا بر روی قطر کمانه قرارمی‌گیرد.
- دف کاملا عمود بر دست چپ
- ساعد دست راست در امتداد پوست دف
- موقعیت دست راست نسبت به دست چپ 90 درجه
محل قرار گرفتن دست راست
محل قرار گرفتن شست دست چپ
نرمش مچ و انگشتان قبل از اجرای تمرینات
حرکت اول
- مچ و انگشتان، کاملا شل
- سر انگشتان به سمت پائین
- به آهستگی مچ هر دو دست را به چپ و راست حرکت دهید.
حرکت دوم
دست‌ها را موازی با سطح زمین نگه‌دارید بطوریکه پشت دست‌ها قابل دیدن باشد. انگشتان هر دو دست را چندین بار باز و بسته کنید.
l
